Nhiều quốc gia đã triển khai hiệu quả chương trình giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai trong trường học, dù vẫn phải đối mặt với không ít thách thức.
Tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai: Các nước áp dụng như thế nào?
Nhiều quốc gia đã đạt được thành công đáng kể trong việc xây dựng và triển khai các chương trình giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống trường học. Tuy nhiên, quá trình này không tránh khỏi những thách thức nhất định.
Theo bảng xếp hạng Chỉ số thành thạo tiếng Anh (EF EPI) do Tổ chức Giáo dục EF công bố hằng năm, Hà Lan liên tục giữ vững vị trí dẫn đầu trong nhiều năm qua. Đáng chú ý, trong năm 2023, quốc gia này tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng toàn cầu.
Giải quyết thách thức về giáo viên trong giáo dục hiện nay
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), từ những năm 1990, tiếng Anh đã được đưa vào giảng dạy như một môn học chính tại Hà Lan, bên cạnh tiếng Hà Lan và toán học. Để tốt nghiệp trung học, học sinh bắt buộc phải vượt qua kỳ thi quốc gia môn tiếng Anh. Kết quả cuối cùng được tính dựa trên hai phần: một nửa là điểm thi quốc gia, nửa còn lại là điểm kiểm tra trong quá trình học tại trường.
Tại Hà Lan, học sinh bắt đầu học tiếng Anh từ cấp tiểu học. Ở bậc trung học, các em được phân luồng theo ba hướng chính:
– VMBO: chuẩn bị vào trường nghề,
– HAVO: định hướng vào đại học ứng dụng,
– VWO: hướng đến đại học nghiên cứu.
Mỗi luồng học có nội dung và cường độ giảng dạy tiếng Anh phù hợp, với mục tiêu đầu ra tương ứng theo Khung tham chiếu ngôn ngữ chung châu Âu (CEFR):
– VMBO: đạt trình độ A2 – B1
– HAVO: đạt trình độ B1 – B2
– VWO: đạt trình độ B2 – C1
OECD cho rằng một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của Hà Lan trong việc giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai là mô hình trường song ngữ. Hiện có hơn 150 trường loại này hoạt động hiệu quả, giảng dạy chương trình kết hợp giữa tiếng Hà Lan và tiếng Anh. Khoảng 30 – 50% các môn học như khoa học, địa lý, lịch sử, thậm chí là giáo dục thể chất, được dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ chương trình chuẩn quốc gia.
Bên cạnh đó, học sinh Hà Lan có nhiều cơ hội sử dụng tiếng Anh ngoài lớp học. Theo khảo sát của OECD, phần lớn học sinh thường xuyên tiếp xúc với tiếng Anh thông qua việc xem video, chơi trò chơi, nghe nhạc, tham gia mạng xã hội, đọc sách hay nghe podcast. Gần một nửa học sinh được khảo sát cho biết các em luôn dùng tiếng Anh khi sử dụng thiết bị số.
Dù đạt được nhiều thành tựu, Hà Lan vẫn đối mặt với không ít thách thức – đặc biệt là vấn đề đội ngũ giáo viên. Để duy trì và mở rộng việc giảng dạy song ngữ, các trường cần đảm bảo có đủ giáo viên chuyên môn (không phải giáo viên tiếng Anh) có trình độ sử dụng tiếng Anh từ trung cấp đến tiệm cận cao cấp. Ví dụ, một giáo viên dạy lịch sử hoặc địa lý phải có khả năng giảng dạy môn học đó bằng tiếng Anh một cách hiệu quả.
OECD nhấn mạnh rằng đây là một thách thức không nhỏ. Để khắc phục, nhiều trường học và địa phương tại Hà Lan đã phát triển các chương trình đào tạo đặc biệt dành cho giáo viên bản ngữ hoặc giáo viên chuyên môn, nhằm giúp họ có thể giảng dạy bằng tiếng Anh hoặc theo mô hình song ngữ Hà Lan – Anh. Những khóa đào tạo này liên tục được cập nhật, tích hợp cả năng lực ngôn ngữ và kiến thức chuyên môn như khoa học, lịch sử, địa lý… nhằm đảm bảo giáo viên đủ năng lực đáp ứng yêu cầu thực tiễn giảng dạy hiện đại.
Giải quyết thách thức về giáo viên trong giáo dục hiện nay
Nước Áo và bài toán khoảng cách vùng địa phương
Áo hiện nằm trong nhóm các quốc gia có chỉ số thành thạo tiếng Anh cao nhất thế giới theo bảng xếp hạng EF EPI. Năm 2023, quốc gia này xếp thứ ba, chỉ sau Hà Lan và Singapore.
Theo trang tin The Local (Áo), bắt đầu từ năm học 2024–2025, hệ thống giáo dục Áo sẽ mở rộng quy mô các môn học được giảng dạy bằng tiếng Anh tại hầu hết các trường phổ thông. Trên thực tế, nhiều trường tại Áo đã áp dụng mô hình song ngữ – dạy học bằng cả tiếng Đức (ngôn ngữ chính thức) và tiếng Anh – trong nhiều năm qua. Đến năm 2022, Bộ Giáo dục Áo đã đệ trình và thông qua một dự thảo luật nhằm tăng cường thời lượng giảng dạy bằng tiếng Anh, với kế hoạch triển khai rộng rãi từ năm học 2024–2025.
Mục tiêu của chính sách này là giúp học sinh phát triển cân bằng cả hai ngôn ngữ, trong đó tiếng Anh được định hướng đạt tới trình độ tương đương người bản xứ. Ngoài ra, mỗi trong số 31 khu vực giáo dục tại Áo sẽ có ít nhất một trường trung học triển khai chương trình học bằng tiếng Anh như một ngôn ngữ chính thức.
Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn của Áo là sự chênh lệch giữa các địa phương. Nghiên cứu công bố năm 2022 của TS. Elizabeth J. Erling (Đại học Vienna) cho thấy, mặc dù tiếng Anh được giảng dạy rộng rãi trong hệ thống phổ thông, nhưng mức độ thành thạo giữa học sinh ở các khu vực vẫn còn nhiều khác biệt.
Những kết quả học tập tiếng Anh thấp nhất được ghi nhận tại các trường trung học ở khu vực thành thị có đông học sinh đến từ gia đình có điều kiện kinh tế – xã hội thấp, và tiếng Đức không phải là ngôn ngữ mẹ đẻ. Sự khác biệt về hoàn cảnh sống và cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh ngoài lớp học ảnh hưởng rõ rệt đến chất lượng tiếp thu môn học trong môi trường song ngữ.
Trước thực trạng đó, chính quyền Áo đang tích cực xem xét lại việc phân bổ nguồn lực, xây dựng chương trình phù hợp và mở rộng hệ thống trung tâm hỗ trợ học tiếng Anh miễn phí tại các khu vực còn nhiều hạn chế, nhằm thu hẹp khoảng cách giữa các vùng và đảm bảo công bằng trong tiếp cận chất lượng giáo dục ngoại ngữ.
Nước Áo và bài toán khoảng cách vùng địa phương
Việt Nam xếp hạng 58 về chỉ số thành thạo tiếng Anh
Bảng xếp hạng Chỉ số thành thạo tiếng Anh (EF EPI) do Tổ chức Giáo dục EF công bố hằng năm, dựa trên dữ liệu khảo sát tại 113 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong ấn bản năm 2023, EF phân loại các quốc gia thành năm nhóm theo mức độ thông thạo tiếng Anh: rất cao, cao, trung bình, thấp và rất thấp.
Việt Nam đứng ở vị trí thứ 58, thuộc nhóm trung bình về năng lực sử dụng tiếng Anh.
Ở nhóm dẫn đầu – thông thạo rất cao – có 12 quốc gia, lần lượt gồm: Hà Lan, Singapore, Áo, Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển, Bỉ, Bồ Đào Nha, Nam Phi, Đức, Croatia và Hy Lạp.
Việt Nam xếp hạng 58 về chỉ số thành thạo tiếng Anh
Các nước Bắc Âu đẩy mạnh triển khai phương pháp CLIL
Một nghiên cứu do nhóm học giả đến từ Đại học Copenhagen (Đan Mạch) và Đại học Gothenburg (Thụy Điển) thực hiện, được công bố trên tạp chí Nordic Journal of Language Teaching and Learning năm 2023, chỉ ra rằng các trường học tại Bắc Âu đã tích hợp khéo léo việc phát triển tiếng Anh vào nội dung và hoạt động học tập của nhiều môn học khác nhau.
Thay vì chỉ học tiếng Anh như một môn ngoại ngữ độc lập, học sinh còn sử dụng tiếng Anh như công cụ hỗ trợ trong quá trình học các môn như khoa học, công nghệ, nghệ thuật và khoa học xã hội. Phương pháp này được gọi là học tích hợp nội dung và ngôn ngữ (CLIL – Content and Language Integrated Learning).
Tại Thụy Điển, một số trường trung học đã yêu cầu học sinh sử dụng tiếng Anh để tìm kiếm tài liệu hoặc thực hiện các bài thuyết trình trong các môn như kinh tế gia đình.
Cách tiếp cận này được đánh giá là hiệu quả trong việc nâng cao năng lực sử dụng tiếng Anh, đồng thời góp phần phát triển kỹ năng liên văn hóa và khả năng tư duy phản biện cho học sinh.
Học tiếng Anh trực tuyến tại VicUni Education
Tại VicUni Education, hai chương trình tiếng Anh cốt lõi đang được triển khai là Tiếng Anh Giao tiếp trực tuyến và Tiếng Anh IELTS Online, được thiết kế nhằm đáp ứng đồng thời nhu cầu học tập thực tiễn và định hướng học thuật. Điểm nổi bật trong tất cả các chương trình là sĩ số lớp học nhỏ, đảm bảo từng học viên được theo sát và tương tác tối đa với giáo viên.
Tiếng Anh Giao tiếp trực tuyến hướng đến việc xây dựng phản xạ ngôn ngữ và năng lực sử dụng tiếng Anh trong môi trường sống và làm việc thực tế. Chương trình không chỉ tập trung vào kỹ năng nói và nghe, mà còn tích hợp các chủ đề gần gũi thông qua phương pháp CLIL, giúp học viên hình thành tư duy tiếng Anh và sử dụng ngôn ngữ một cách linh hoạt trong giao tiếp hàng ngày.
Tiếng Anh IELTS Online được thiết kế dành cho người học có mục tiêu chinh phục kỳ thi IELTS một cách có chiến lược và hiệu quả. Chương trình kết hợp giữa ôn luyện kỹ năng theo chuẩn đề thi quốc tế và cá nhân hóa lộ trình học, với hệ thống bài giảng, tài liệu và đánh giá chuyên sâu. Mô hình 6F1S được áp dụng xuyên suốt để đảm bảo học viên được hỗ trợ toàn diện trong suốt quá trình học và luyện thi.
Đặc biệt, mô hình độc quyền 6F1S – Sáu bộ phận hỗ trợ một học viên tạo nên hệ sinh thái học tập toàn diện: từ cố vấn học tập, giáo viên giảng dạy, trợ giảng, chuyên gia học liệu đến bộ phận theo dõi tiến độ và chăm sóc tâm lý học viên. Cùng với đó, phương pháp CLIL (Content and Language Integrated Learning) – học ngôn ngữ thông qua nội dung – giúp người học rèn luyện tiếng Anh trong ngữ cảnh thực tế, tư duy phản biện và kỹ năng liên ngành.
Học tiếng Anh trực tuyến với phương pháp học CLIL
Dù mục tiêu của bạn là giao tiếp linh hoạt trong công việc – cuộc sống hay đạt điểm số cao trong kỳ thi IELTS, VicUni Education cam kết đồng hành cá nhân hóa và chuyên sâu – để tiếng Anh không chỉ là một môn học, mà trở thành công cụ thực sự hữu ích trong hành trình phát triển bản thân và hội nhập toàn cầu.
👉 ĐĂNG KÝ NGAY để được tư vấn chi tiết bởi đội ngũ chuyên gia tại VicUni Education và khám phá các khóa học tiếng Anh online giúp bạn phát triển toàn diện từ nền tảng vững chắc:
🔗 https://vicuni.edu.vn/xet-tuyen-quy-vskill
